دستور الکاتب فی تعیین المراتب - جلد ۱

توضیحات تکمیلی

دستور الکاتب فی تعیین المراتب - جلد ۱دستور الکاتب اثر محمد نخجوانی در دو جلد، شامل مقدمه، دو بخش و یک نتیجه است. مانند همه آثار قرون وسطی مقدمه با حمد و ستایش پروردگار و پیامبر آغاز می‌شود. سپس حمد و ثنای حکمران سلطان اویس آمده و از اتحاف اثر به او سخن گفته می‌شود. به دنبال مقدمه، نخستین قسمت اثر که حاوی چهار «مرتبه» است و سپس دومین قسمت که شامل دو «باب» است و بالاخره نتیجه آمده است. دو بخشی که به دنبال مقدمه آمده، مضمون عمده کتاب را شامل است. نظریات اصلاحی که در اثر نظام الملک و یرلیغ‌های غازان‌خان شرح داده شده، انعکاس خود را در اثر محمد نخجوانی نیز پیدا کرده است. نظر او درباره سازمان و اداره دولتی، وضع اجتماعی اقتصادی و سیاسی کشور تقریبا در سطح نظریات نظام‌الملک، رشیدالدین و پسرش غیاث‌الدین و همچنین حمدالله قزوینی و دیگر رجل مترقی دولتی خاورزمین بوده است. بخش اول به شکل نامه‌ها نوشته شده است.مولف نمونه‌هایی از نامه‌های جوابیه و شکایات و عرایض و همچنین مکاتبات بین اقشار مختلف طبقه حاکم درباره مسائل مختلف و بیشتر اجتماعی اقتصادی به عنوان حکمرانان، صاحب‌منصبان و درجه‌داران و ... آورده است.