نزهه القلوب
توضیحات تکمیلی
نزهه القلوبنزهةالقلوب کتابی دانشنامهگونه از حمدالله مستوفی است. وی این کتاب را در سال ۷۴۰ قمری نگاشته و بنیادش را بر یک فاتحه، سه مقاله و یک خاتمه نهادهاست. كتاب با يادآورى شروع شده كه به اهميت كتاب و چگونگى جمعآورى آن شروع شده، سپس به پيشگفتار مىپردازد كه حاوى ترجمه مقدمه لسترانج بر چاپ اروپا، شرح زندگانى مؤلف، مقدمه كتاب نزهة القلوب و فهرست كتاب مىباشد و در ادامه وارد متن كتاب مىشود. كه از مقاله سوم شروع شده و آن را به چهار بخش تقسيم كرده است: قسم اول، در ذكر حرمين شريفين و مسجدالاقصى، بيشتر غرض از تألیف اين كتاب شرح احوال ايران است؛ اما چون افضل بقاع جهان و قبله اهل ايمانست از باب تيمن و تبرّك شروع كتاب با اين امور باشد. قسم دوم، در شرح احوال ايران زمين كه شامل مطلعى در شرح تقسيم و طول و عرض و حدود اقاصى و قبله بلاد ايران زمين است و مقصدى در در ذكر ولايات و بلاد ايران و چگونگى آب و هوا و بنياد عمارات و وصف ساكنان ولايات؛ شامل بيست باب و مخلصى در پنج فصل در ضبط طرق و انهار و عيون و اشجار و جبال. در پايان دو فهرست مفصل از نامهاى كسان و كتابها و سورهها و فهرست نامهاى جاىها ذكر شده است.