روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات
توضیحات تکمیلی
روضات الجنات فی اوصاف مدینة هراتبه وصف تاريخ و جغرافياي خراسان و شهرهاي مهم آن درقرن نهم هجري ميپردازد اين اثر مشتمل بر 26 روضه (در يكى از نسخهها 27 روضه) است كه هر يك به چندين چمن تقسيم مىشوند. روضة نخست با مدح سلطان حسين بايقرا كه گفتهاند در زمان حكومت او هرات بسيار رونق يافته بود، آغاز مىشود و با تمجيد وزيرش، خواجه قوامالدين نظامالملك كه مؤلف كتاب خود را به خواست او نگاشته است، پايان مىيابد به رغم عنوان كتاب كه مىنمايد از آغاز تا انجام در وصف شهر هرات باشد، بخش چشمگيري از آن در ذكر محاسن و فضايل خراسان است، ولى به هرات توجه ويژهاي نشان داده شده است. برخى از موضوعات كتاب را مىتوان چنين برشمرد: وضعيت جغرافيايى شهرهاي مشهور و نواحى مختلف خراسان؛ شرح حال رجال و مشايخ صوفيه؛ وصف بناهاي آن ديار مانند مدرسه، كتابخانه و مسجد، برخى عجايب با شرح وقايع تاريخى و سياسى خراسان و هرات از ورود اسلام تا سال بيست و پنجم سلطنت ابوالغازي سلطان حسين بايقرا كه با سال پايان تأليف اين اثر برابر است؛ شرح حكايات تاريخى و ذكر تاريخ گوركانيان و آل كرت، و شرح وقايع سلطنت امير تيمور گوركانى و اخلاف او تا 889ق، عظمت و آبادانى شهر هرات در عهد سلطان حسينبايقرا و اجتماع امرا، فضلا، سخندانان، شعرا، نويسندگان و هنرمندان دربار او.