دره التاج

توضیحات تکمیلی

دره التاجدّره التاج کتابی است در ۸۸۳ صفحه و دائره المعارفی ارزشمند است در منطق،طبیعیات،امور عامه و الهیات که علامه قطب الدین شیرازی ، یکی از بزرگترین دانشمندان پارسی آن را به نگارش در آورده است. و یکی از مهمترین آثار علامه قطب‌الدین می‌باشد که دانشنامه‌ایست فلسفی به معنای «علم‌العلوم». کتاب درهالتاج پس از «کتاب شفای ابن سینا» «مهمترین کتاب جامعی است که در فلسفه» تالیف شده است. قطب‌الدین محمود بن مسعود مصلح کازرونی یکی از علمای ایرانی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است که نقش مهمی در گسترش حکمت و فلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر خود داشته است. نام صحیح آن «درّه التاج لغرّه الدّباج» است، و بقول حاجی خلیفه، و بمناسبت اینکه دوازده علم را شامل است بعدها به «انموذج العلوم» معروف شده، و جز حمد اللّه مستوفی در تاریخ گزیده، مورّخین نام آن را «غرّه التاج» نوشته‌اند، و ظاهرا همین کتاب است، -که در السنه و افواه بیشتر مردم به «انبان ملا قطب» و بگفته بعضی به «همیان ملا قطب» معروف شده است. چنانکه از مقدمه کتاب دانسته می‌شود درّه التاج را مصنّف بخواهش امیر دبّاج و در زمان فرمانروائی او در گیلان ساخته است، -و چون داب مصنّف است-که در نامگذاری تصانیف خود اغلب نام کسی-که در ساختن کتاب منظور نظر بوده-نیز رعایت می‌نموده است، ازین رو کتاب حاضر را با اشاره بنام «دبّاج» ، «درّه التاج لغره الدّباج» نامیده است. در کشور ما زبان رائج علمی لغت تازی بوده، و دانشمندان پارسی زبان بخواندن و نوشتن و مراجعه نوشته‌های فارسی توجه نداشته‌اند، ازین رو کتابهای پارسی که حاشیه و شرح شده باشد کمیابست، بخصوص مثل درّه التّاج-که کتابی پر حجم، و همیشه کم نسخه بوده، و بهمین سبب در متون کتب علمی گمنامست، مع الوصف بر کتاب حاضر محمد رضا بن عبد المطلب التبریزی (متوفی بسال ۱۱۰۸) و شاید غیر او هم حاشیه نوشته، و از اینجا تایید می‌شود اینکه کتاب همواره مورد علاقه دانشجویان و مطمح نظر دانشمندان بوده است.